Πρόστιμα χωρίς αντίκρισμα...

Χωρίς αντίκρισμα είναι τα πρόστιμα που επιβάλλονται σε επιχειρήσεις, που ευθύνονται για παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας καθώς σε πάρα πολλές περιπτώσεις δεν εισπράτονται, μειώνονται πάρα πολύ στα Δικαστήρια ή ακυρώνονται τελείως.
Ο γενικός γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος, κ. Δημήτρης Μέρκος, υπογράμμισε προχθες από τα Χανιά την ανάγκη αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου προκειμένου να μπει ένα ισχυρό αντικίνητρο σε αυτούς που δεν λογαριάζουν το Περιβάλλον και τους κινδύνους που το απειλούν.
Την ίδια ώρα η Υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να καλύπτει ολόκληρη τη χώρα διαθέτοντας μόλις 15 ελεγκτές, 1 για κάθε 4 νομούς, κάτι που κάνει πραγματικά δύσκολη την πραγματοποίηση ουσιαστικών ελέγχων. Ερωτηθείς, στο πλαίσιο της τρίτης και τελευταίας ημέρας των εργασιών του 2ου συνεδρίου για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, που ολοκληρώθηκε με επιτυχία στον Πλατανιά, αναφορικά με την επιβολή προστίμων αλλά και την μη είσπραξή τους ο κ. Μέρκος απάντησε: 'Πράγματι φαίνεται ότι υπάρχει ένα κενό στη διαδικασία. Τα πρόστιμα επιβάλλονται με πολύ κόπο, προσπάθεια, έρευνα, αγώνα και κατασπατάληση δυνάμεων και πόρων, ωστόσο φαίνεται ότι από πλευράς παραβατών υπάρχει μια πληθώρα όπλων και ένδικων μέσων με τα οποία μπορούν να παρατείνουν κατά πολλά χρόνια την πληρωμή, την καταβολή του προστίμου και εν τέλει στα Διοικητικά Δικαστήρια να αποφύγουν την πληρωμή του'. Ο γενικός επιθεωρητής αναφέρθηκε στις προσπάθειες να αλλάξει η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί: 'Είμαστε σε διαδικασία αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου που διέπει την Υπηρεσία μας, προκειμένου αφενός τα πρόστιμα να είναι αποτρεπτικά, δηλαδή το κόστος της μη συμμόρφωσης να κοστίζει πολύ περισσότερα από αυτό της συμμόρφωσης. Στόχος μας είναι τα πρόστιμα να καταβάλλονται απευθείας στο πράσινο ταμείο και να χρηματοδοτούν δράσεις ανάπλασης του Περιβάλλοντος."

'ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ'
Αναφορικά με την κατάσταση που αντιμετωπίζει η Υπηρεσία του, στους ελέγχους της σε όλη τη χώρα, ο κ. Μέρκος παρατήρησε πως 'δεν είναι καθόλου ευχάριστη. Καταρχήν δεν γνωρίζουμε πόσα επικίνδυνα απόβλητα παράγουμε, πόσα έχουμε αυτή τη στιγμή ως ιστορικές αποθέσεις σε εργοστάσια που έχουν κλείσει, σε μεταλλευτικές δραστηριότητες που έχουν ολοκληρώσει τη λειτουργία τους και έχουν αποθηκευμένα είτε τέλματα αποβλήτων, είτε πρώτες ύλες που έμειναν αχρησιμοποίητες και βεβαίως δεν υπάρχει η δυνατότητα ασφαλούς παρακολούθησης όλη της πορείας αποβλήτων απο τον παραγωγό ως τον τελικό αποδέκτη. Με τις λίγες δυνάμεις που έχουμε προσπαθούμε εκεί που υπάρχουν στοιχεία, ενδείξεις, αναφορές για παραγωγή ποσοτήτων αποβλήτων ή διακίνησή τους να παρεμβαίνουμε βλέποντας κατά πόσο τηρείται η νομοθεσία, κατά πόσο όλη η διαχείριση είναι ασφαλής περιβαλλοντικά'.
Συνολικά στην Υπηρεσία υπηρετούν 30 ελεγκτές, ωστόσο οι μισοί σχεδόν είναι απασχολημένοι καθημερινά στα Δικαστήρια όπου εκδικάζονται τα πρόστιμα που επιβάλλουν, με αποτέλεσμα να είναι λίγοι αυτοί που είναι διαθέσιμοι καθημερινά για ελέγχους σε όλη την Ελλάδα.
Τα στοιχεία ενισχύονται από την αποκάλυψη ότι μόλις το 1% των επικίνδυνων αποβλήτων που παράγουμε στην Ελλάδα φεύγει στο εξωτερικό με την πλειοψηφία να καταλήγει στις χωματερές μαζί με τα οικιακά απόβλητα, όπως αναφέρει ο κ. Ευάγγελος Γιδαράκος καθηγητής του Πολυτεχνείου της Κρήτης.
Με βάση παλαιότερες μετρήσεις η χώρα μας υπολογίζεται ότι παράγει ετησίως περίπου 350.000 τόνους επικίνδυνων αποβλήτων με τάσεις αισθητής κάμψης, περίπου κατά 35% τον τελευταίο χρόνο, κυρίως λόγω μειωμένης παραγωγής που αποδίδεται στην κρίση αλλά και στα λουκέτα που έχουν βαρέσει πολλές επιχειρήσεις.