Η στρατηγική της ΔΕΗ ΑΕ διαλύει χωριά, ζωές, ανθρώπους...

Η ΔΕΗ ΑΕ, με την πλήρη στήριξη των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, διαχρονικά, εξασφαλίζει την επέκτασή της σε εδάφη που έχουν κοιτάσματα για την ανάπτυξη της εξορυκτικής της δραστηριότητας, χωρίς να διασφαλίζει τις απαραίτητες μετεγκαταστάσεις των οικισμών που καταστρέφονται ή απειλούνται με καταστροφή. Οι δεσμεύσεις που κατά καιρούς «αναλαμβάνει» παραμένουν κενό γράμμα, αφού η ΔΕΗ ΑΕ συνειδητά κωλυσιεργεί την υλοποίηση των υποχρεώσεών της (Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, απαλλοτριώσεις, αποζημιώσεις, χρηματοδότηση υποδομών νέων οικισμών, μετεγκαταστάσεις κλπ.) αφήνοντας το χρόνο να δουλέψει υπέρ της.

Η τύχη του Κομάνου είναι ένα παράδειγμα της στρατηγικής της ΔΕΗ ΑΕ. Οι κάτοικοι σκόρπισαν στους τέσσερις ορίζοντες, το χωριό διαλύθηκε, η μετεγκατάσταση του Κομάνου, 15 χρόνια μετά, δεν ολοκληρώθηκε. Η στρατηγική της ΔΕΗ ΑΕ συνοψίζεται ως εξής: Κωλυσιεργία, κοινωνική αποδιοργάνωση των οικισμών, εγκατάλειψή τους από τους κατοίκους, αδυνάτισμα των μετώπων διεκδίκησης και των αντιστάσεων, ματαίωση ή μη ολοκληρωμένη μετεγκατάσταση. Αυτή η τακτική χτυπά πάνω στις πλάτες των χιλιάδων κατοίκων της Μαυροπηγής, της Ποντοκώμης, της Ακρινής και του Αγίου Δημητρίου στην Κοζάνη, της Αχλάδας, των Αναργύρων, του Κλειδίου στη Φλώρινα. Γι' αυτό οι κάτοικοι βάζουν ως όρο τη συνολική και όχι τμηματική απαλλοτρίωση χωραφιών και οικισμών και θέτουν ως προϋπόθεση για να φύγουν από τα σπίτια τους να είναι έτοιμες οι υποδομές στο νέο οικισμό.


Γνωρίζουν όμως πως και όταν η πολυπόθητη μετεγκατάσταση προχωρά, το κόστος τελικά το επωμίζονται οι ίδιοι οι κάτοικοι που ξεσπιτώνονται αναγκαστικά. Διότι οι ίδιοι θα πληρώσουν για να αγοράσουν το οικόπεδο στο νέο οικισμό, έστω και σε χαμηλή τιμή (1.500-2.000 ευρώ τα 500 τ.μ.) και θα αναλάβουν το κόστος ανέγερσης της νέας κατοικίας τους. Θα βρεθούν τελικά χρεωμένοι στις τράπεζες, γιατί οι αποζημιώσεις που θα εισπράξουν δε φτάνουν να καλύψουν ούτε τα πρώτα έξοδα. Δεν αντέχουν άλλο να ζουν με καθημερινό τους σύντροφο το κάρβουνο, την τέφρα και τη σκόνη από τα ορυχεία, τα ντουμάνια καπνού από τους Ατμοηλεκτρικούς Σταθμούς (ΑΗΣ). Π.χ.: Ενώ προβλέπεται, η ΔΕΗ δεν καταβρέχει την τέφρα που αποθέτει ανεξέλεγκτα μέσα στο ορυχείο, δεν προχωρά σε αντικατάσταση των ανοιχτών ταινιόδρομων που μεταφέρουν το κάρβουνο με νέους κλειστού τύπου.
Ντουμάνια καπνού πνίγουν την περιοχή σε κάθε επανεκκίνηση των μονάδων που βγαίνουν εκτός λειτουργίας λόγω βλάβης ή για συντήρηση. Και τελευταία πυκνώνουν οι βλάβες λόγω της ελλιπούς συντήρησης και της παλαιότητας των μονάδων. Μόλις την περασμένη άνοιξη σημειώθηκε και διαρροή πετρελαίου, που μόλυνε τα νερά στα κανάλια άρδευσης των οικισμών Αγίου Δημητρίου - Ρυακίου. Σταθμοί μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν έχουν τοποθετηθεί, παρά τη σχετική απόφαση της Νομαρχίας Κοζάνης εδώ και δύο χρόνια.

Στιγμιότυπο από κινητοποίηση κατοίκων στα ορυχεία της ΔΕΗ

Motion Team
Οι κάτοικοι της περιοχής δεν μπορούν να συνεχίσουν να ζουν χωρίς εισόδημα, όπως καταδικάστηκαν με το βίαιο ξεκλήρισμα από τα χωράφια τους και χωρίς αυτό να συνοδευτεί από μια θέση εργασίας στη ΔΕΗ. 'Η εξαιτίας της πολιτικής της ΚΑΠ, που έχει καταδικάσει τους αγρότες να πουλούν σε εξευτελιστικές τιμές τα προϊόντα τους όπως π.χ. το τριφύλλι που το πουλούν 16 λεπτά. Το κόστος παραγωγής για τους αγρότες της περιοχής είναι πολλαπλάσια αυξημένο, εξαιτίας της έλλειψης δικτύου άρδευσης, αλλά και της πτώσης του υδροφόρου ορίζοντα από την υπεράντληση που κάνει η ΔΕΗ. Αναγκάζονται να χτυπούν γεωτρήσεις σε πολύ μεγάλο βάθος από 250 έως 300 μέτρα και το κόστος για μια τέτοια γεώτρηση φτάνει στα 30.000 ευρώ.

Μετεγκαταστάσεις
Στην περίπτωση της Μαυροπηγής η μετεγκατάσταση προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2013. Το ορυχείο ήδη λειτουργεί, αναπτύσσεται και περισφίγγει το χωριό. Προηγήθηκαν χρόνια αγώνα, με αίτημα τη μετεγκατάσταση. Από το 2000 που άνοιξε η ΔΕΗ το ορυχείο της Μαυροπηγής με τη βία και την καταστολή των ΜΑΤ, τελικά πριν περίπου 2 χρόνια ανακοινώθηκε η μετεγκατάσταση του οικισμού. Ακόμη κι αν αρχίσουν σήμερα οι προεργασίες, είναι σίγουρο ότι η μετεγκατάσταση δε θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2013. Οι τελευταίες εξελίξεις όμως ενισχύουν το φόβο των κατοίκων πως η μετεγκατάσταση είναι στον αέρα. Π.χ., από το Νοέμβρη του 2008 ξεκίνησε η κατασκευή του αγωγού για την τηλεθέρμανση της Πτολεμαΐδας από τον ΑΗΣ Καρδιάς, δηλαδή θα δαπανηθούν 20 εκατ. ευρώ για ένα έργο που αν προχωρήσει το σχέδιο μετεγκατάστασης και ανάπτυξης του ορυχείου θα πρέπει να κατασκευαστεί εκ νέου.
Στην περίπτωση της Ποντοκώμης το χρονοδιάγραμμα της ΔΕΗ ΑΕ προβλέπει την ολοκλήρωση της μετεγκατάστασης το 2015. Κι εδώ καμία από τις αναγκαίες προεργασίες δεν έχει ξεκινήσει, ούτε καν οι εδαφολογικές μελέτες. Η ΔΕΗ θέλει να πάρει 1.500 στρέμματα για να ξεκινήσει το νέο ορυχείο. «Δε θα παραχωρήσουμε ούτε ένα στρέμμα, αν πρώτα δε γίνει η μετεγκατάσταση» λένε οι κάτοικοι. Αίτημα των κατοίκων είναι οι υποδομές να είναι έτοιμες πριν φύγουν από τον παλιό οικισμό.
Στην περίπτωση της Ακρινής η μετεγκατάσταση είναι στον αέρα. Ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ανακοίνωσε ότι ο υπουργός Ανάπτυξης δεσμεύτηκε για τη μετεγκατάσταση, ο ίδιος όμως ο υπουργός το διαψεύδει.
Για τους οικισμούς Αγίου Δημητρίου και Ρυακίου, το ζήτημα της μετεγκατάστασης δεν έχει τεθεί με την οξύτητα των υπόλοιπων οικισμών. Είναι όμως πλέον στην ημερήσια διάταξη. Το γεγονός ότι είναι περικυκλωμένα από τη ΔΕΗ ΑΕ και τις ρυπογόνες δραστηριότητές της, ουσιαστικά καταδικάζει τους κατοίκους σε δραστικό περιορισμό των παραγωγικών τους δραστηριοτήτων στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία), με αποτέλεσμα να ασφυκτιούν, αν πάρουμε υπόψη ότι και η ανεργία είναι μεγάλη ή ότι πολλοί από τους κατοίκους τους εργάζονται στο εργολαβικό δουλεμπόριο.
Οι κάτοικοι της περιοχής παλεύουν για μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και διεκδικούν προσλήψεις των ανέργων στη ΔΕΗ. Αντιμετωπίζονται από κυβέρνηση και ΔΕΗ ΑΕ με αστυνομική βία και καταστολή, με δικαστικές διώξεις και καταδίκες σε ποινές φυλάκισης. Το Δεκέμβρη αναμένεται να εκδικαστεί αγωγή της ΔΕΗ σε βάρος των κατοίκων, με την οποία η επιχείρηση ζητά 24 εκατ. ευρώ για διαφυγόντα κέρδη. Στις 29 Σεπτέμβρη 31 κάτοικοι θα καθίσουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου για τις κινητοποιήσεις που πραγματοποίησαν το χειμώνα.
«Εδώ μένουν οι συνταξιούχοι, οι αγρότες κι εμείς οι άνεργοι. Πού να πάμε να φύγουμε; Εδώ δεν έχουμε ενοίκιο. Οι παππούδες μάς στηρίζουν από το υστέρημά τους», λέει ο Τάσος. Πολλοί νέοι στην αναζήτηση του μεροκάματου μεταναστεύουν σε άλλες περιοχές της χώρας έστω και για λίγους μήνες.
Ο τρόμος καθημερινός σύντροφος των κατοίκων
Στους Ανάργυρους της Φλώρινας οι κάτοικοι ζουν με μαρτυρική συντροφιά την αγωνία και το φόβο. Από τη δραστηριότητα στα ορυχεία της ΔΕΗ και την υπεράντληση των υδάτων προκαλούνται καθιζήσεις στον οικισμό και στα χωράφια.
«Δεν μπορεί πλέον να υπάρξει ζωή στους Ανάργυρους», λέει ο πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Λεωνίδας Πινόπουλος.
Δύο ορυχεία τους περικυκλώνουν. Το μεγάλο ορυχείο του Αμυνταίου, που έφτασε σε απόσταση 300 μέτρα από τα σπίτια του χωριού και το μικρό ορυχείο των Αναργύρων, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής, στα 60 μέτρα από τα σπίτια.
Πριν τη μεγάλη κατολίσθηση που έγινε στο ορυχείο το Μάρτη του 2009, η Πολεοδομία έβγαλε ακατάλληλα προς κατοίκηση 17 σπίτια. Πριν ένα χρόνο είχε γίνει μεγαλύτερη κατολίσθηση που πήρε παραμάζωμα και τους ταινιόδρομους. Γίνονται επεμβάσεις ενίσχυσης στα σπίτια με μεγάλο οικονομικό κόστος. Τα περισσότερα σπίτια έχουν υποστεί ζημιές. Πριν λίγες ημέρες έγινε νέα κατολίσθηση στο ορυχείο. Στα τελευταία δύο χρόνια σημειώθηκε μετακίνηση του εδάφους. Οι ίδιοι ανέθεσαν σε ομάδα επιστημόνων του ΑΠΘ να κάνει μελέτη για τις επιπτώσεις από τη δραστηριότητα της ΔΕΗ ώστε να τεκμηριώσουν την ανάγκη μετεγκατάστασης του οικισμού τους, αφού τέτοια πρόβλεψη δεν υπάρχει από κυβέρνηση και ΔΕΗ.
«Η Επιχείρηση υπολογίζει μόνο το κέρδος, καμία αξία δεν έχει η ανθρώπινη ζωή. Κοιτάνε μόνο να πάει καλά η ΔΕΗ στο χρηματιστήριο», λένε αγανακτισμένοι. Και καταγγέλλουν ότι 20 χρόνια τώρα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ τους κοροϊδεύουν.
«Θέλουμε να ζήσουμε και γι' αυτό επιλέγουμε να υποστούμε ένα δεύτερο ξεριζωμό. Θέλουμε πλήρη αποζημίωση ώστε να μπορέσουμε να ξαναχτίσουμε το χωριό που δημιούργησαν οι παππούδες μας», λέει ο Βασίλης Σιδηρόπουλος, δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Αετού. Οσον αφορά το χωριό Κλειδί Φλώρινας κι εκεί το χωριό εγκαταλείπεται και οι αποζημιώσεις καθυστερούν.
Η περίπτωση της Αχλάδας Φλώρινας είναι ιδιαίτερη, γιατί εκεί δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τη ΔΕΗ ΑΕ, αλλά και τους ιδιώτες που κάνουν την εξόρυξη για λογαριασμό της. Οι κάτοικοι ζητούν ολοκληρωμένη μετεγκατάσταση της Αχλάδας, χωρίς αλλοίωση του κοινοτικού της ιστού, σε χώρο της επιλογής τους, όπου το πλήρες κόστος να αναλάβουν ο ιδιώτης και η ΔΕΗ ΑΕ, οι οποίοι και θα έχουν όφελος από την καταστροφή του οικισμού. Βέβαια, ζητούν την εγγύηση του κράτους.
Το ορυχείο λειτουργεί δεκαετίες τώρα και τροφοδοτεί τους ΑΗΣ της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια τροφοδοτεί μόνο τον ΑΗΣ Μελίτης. Οι εταιρείες «Αχλάδα ΑΕ» και «ΜΕΤΕ ΑΕ», που εκμεταλλεύονται τον ορυκτό πλούτο της περιοχής, θέλουν να συνεχίσουν να δρουν ανεξέλεγκτα. Το ορυχείο, που ήδη δουλεύει, έφτασε στα πρώτα σπίτια του άνω οικισμού και τώρα οι ιδιώτες θέλουν άδεια για να ανοίξουν νέο ορυχείο στα νότια του κάτω οικισμού. Θέλουν δηλαδή να τους περικυκλώσουν. Την ίδια ώρα ούτε οι ίδιοι ούτε και η ΔΕΗ αναλαμβάνουν καμία δέσμευση για μετεγκατάσταση του οικισμού. Μάλιστα, στο τελευταίο Νομαρχιακό Συμβούλιο Φλώρινας, όπου ήταν να συζητηθεί η ΜΠΕ για το νέο ορυχείο, οι κάτοικοι έκαναν δυναμική παρέμβαση και εμπόδισαν την έγκριση της ΜΠΕ.

Πηγή: Εφημερίδα Ριζοσπάστης